Sabotageploeg

De omgebrachte 6 makkers van de Sabotageploeg Dorplein


Johannes (Jan) ZANDVLIET

Van Jan Zandvliet heb ik een afzonderlijke pagina gemaakt. Van de familie heb ik informatie gekregen, waardoor het verhaal wat extra aandacht verdient. Mijn dank hiervoor.

Jan Theodorus (Theo) STEVENS

geboren te Budel, op 26 september 1923. Nog niet meerderjarig en voor de wet dus nog een kind. Maar een kind dat al vroeg de juiste keuze had gemaakt en wist dat goed alleen maar goed en slecht alleen maar slecht betekende. De Sabotageploeg Dorplein heeft in Theo een toegewijd medewerker gehad. Nog geen 21 jaar oud was hij toen hij viel onder zijn moordenaars hand.

Antonius Everardus (Antoon) van der PUTTEN

geboren te Budel, op 9 april 1920. Van der Putten was ook een van de mannen die deel uitmaakte van de Sabotageploeg Dorplein en hij is bij zijn makkers gebleven. Hij kon niet terug en wellicht wilde hij dat ook niet. De vrijheid, waarop hij zo lang had gehoopt, waarvoor hij zoveel had gedaan, was vlakbij. Iedere dag kon de laatste zijn van de onderdrukking en zou hij zich dan nu nog moeten overgeven? Achtervolgd door de NSB’ers vlucht hij het riet van het Ringselven in. Dit was voor hem de enige mogelijke kans om aan zijn vijanden te ontsnappen. Het riet bood waarschijnlijk een goede kans, die hij moest nemen. In zijn dorp kon hij niet blijven. Bij ontdekking zouden er meer slachtoffers vallen. Zelfs in het kleine Dorplein ontbrak de verrader niet. De schuilplaats werd verraden en geweervuur scheurde de stilte uiteen, waardoor hij tevoorschijn moest komen. Wreed en onmenselijk werd hij, zonder vorm van proces, omgebracht.

Leo Louis (Leo) LOOYMANS

geboren te Budel, op 18 januari 1925. Een eenvoudige jongen die, om aan de grijpgrage handen van de Duitsers te ontkomen was ondergedoken, verleende zijn hulp waar hij kon, om de dappere verzetsstrijders van de Sabotageploeg te steunen en verlangde met heel zijn hart weer vrij door zijn dorp te kunnen lopen, het werk doen wat hem lief was, zonder de eeuwige angst en onrust om wat misschien achter dat huis stond of om die hoek zou komen. Zwaar geboeid werd hij samen met zijn broer Martin, in de vroege ochtenduren van de 5de september 1944, vanuit Dorplein afgevoerd naar de in diezelfde morgen ontspoorde trein. Daar werd hij zwaar mishandeld tot de dood er op volgde. De volgende dag werd zijn stoffelijk overschot langs de spoorbaan gevonden.

Martinus Hubertus (Martin) LOOYMANS

geboren te Budel, op 2 december 1918. Hij had hand- en spandiensten geleverd aan de Sabotageploeg en de illegaliteit; werk gedaan dat nodig was en een beroep op steun werd nimmer vergeefs gedaan. Zwaar geboeid werd hij samen met zijn broer Leo, in de vroege ochtenduren van de 5e september 1944, vanuit Dorplein afgevoerd naar de in diezelfde morgen ontspoorde trein. Daar werd hij zwaar mishandeld tot de dood er op volgde. De volgende dag werd zijn stoffelijk overschot langs de spoorbaan gevonden.

Cornelis Hendrikus (Kees) KAPPERS

geboren te Winterswijk, op 25 juli 1916. Kees was gedurende de oorlogsjaren douanebeambte aan De Kempen. Hij was lid van de Belgische verzetsbeweging “De Witte Brigade”. Groot was de verdienste van Kees, de nog jonge man uit Winterswijk, die organiseerde en werkte voor maar een doel: afbreuk aan de vijand. Aan het Ringselven werd hij bruut om het leven gebracht. Zijn idealen had hij hoger gesteld dan zijn leven.

De zes gevallenen zijn opgenomen in De Erelijst van Gevallenen 1940-1945

De gevallenen

Geëxecuteerd tijdens de Duitse bezetting

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn in Nederland enkele duizenden mensen door of in opdracht van de Duitsers geëxecuteerd. Het exacte aantal kan alleen bij benadering worden vastgesteld. Ook zijn er nog steeds enkele tientallen vermisten van Duitse executies.
Dr. L. de Jong stelde in “Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog” dat 2000 mensen geëxecuteerd werden; daarnaast stelde hij in hetzelfde deel dat er nog eens 570 mensen in concentratiekampen zijn omgekomen; dit getal omvat ook mensen die daar geëxecuteerd zijn, maar ook mensen die door andere oorzaken gestorven zijn. De slachtoffers waren bijna altijd verzetsmensen.

Bij het willekeurig doden beoogden de bezetters vaak om een ‘preventieve’ (afschrikkende) werking. Om het publiek met de executies te confronteren en vrees in te boezemen lieten de Duitsers de lijken daarom vaak nog enige tijd liggen. Op vele van deze plaatsen waar dit destijds gebeurde zijn na de bevrijding gedenktekens geplaatst, waar jaarlijks op 4 mei ter gelegenheid van de Nationale Dodenherdenking of op een andere dag plechtige kransleggingen plaatsvinden.

Oorlogsmonument in Cranendonck

Voor de zes gevallenen is een monument opgericht.
De dank van het volk is hierin neergelegd.

Plaats

Kerkplein te Budel-Dorplein (gemeente Cranendonck) Noord-Brabant

Ontwerper

Cor van Geleuken

Beschrijving

Het monument is een eregraf dat bestaat uit een plantsoen en zes hardstenen witte grafzerken. Voor de graven staat een keramisch beeld van een peinzende vrouwenfiguur met in haar handen een duif en een bloem. Op het beeld is een plaquette aangebracht.
De duif staat symbool voor de vrede. Sinds Noach een duif uitliet om te verkennen of de wereld, na de grote vloed, weer bewoonbaar was, is de duif een symbool geworden voor goede tijdingen. Met goede tijdingen wordt meestal het uitbreken van de vrede bedoeld.

Geschiedenis

Het monument op het Kerkplein herinnert de inwoners van Budel-Dorplein aan zes medeburgers die op 5 september 1944, tijdens de terugtocht van de bezetter, door SS’ers zijn omgebracht, te weten: Joh Zandvliet (Wachtmeester der Marechaussee), Kees Kappers (Grenscommies), Theo Stevens (Houtschilder), Leo Looymans (Smid), Martin Looymans (Arbeider) en A. van de Putten (Fabrieksarbeider).

Onthulling

Het monument is onthuld op 4 mei 1949 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Brabant, prof. dr. De Quay.

Herdenking

Bij het oorlogsmonument, dat onderhouden wordt door de Bond van Wapenbroeders, wordt een herdenkingsbijeenkomst gehouden op 4 mei. De bijeenkomst begint om 19.15 uur met een kerkdienst die bestaat uit een toespraak en muziek. Er worden kransen gelegd. De twee minuten stilte worden afgesloten door het Wilhelmus. Het programma duurt één uur en 15 minuten.
De bijeenkomst is in combinatie met de herdenking van de vier oorlogsgraven van de Engelse soldaten, die op hetzelfde kerkhof liggen.
De jaarlijkse herdenking wordt georganiseerd door de gemeente Cranendonck, in samenwerking met de Bond van Wapenbroeders.

Restauratie

Na ruim vijftig jaar is de kwaliteit van het monument sterk achteruit gegaan en zijn delen door vorst afgescheurd of afgebroken. Een totale restauratie is noodzakelijk, maar daarvoor is geen gemeentelijk budget beschikbaar. Enkel het particulier initiatief kan het beeld van een verdere teloorgang redden.
Als vriendenclub rondom de Rotary Weert- Land van Horne, heeft deze club het initiatief genomen in de zomer van 13 mei tot 5 juni 2005, naar Santiago de Compostella in Spanje te fietsen. Dit deden ze vanuit Weert (Limburg). Fietsen is onze passie, aldus de club, maar ook een manier om een steentje bij te dragen. Want we fietsen niet voor ons zelf! Het is een sponsor tocht voor enkele goede doelen. In totaal heeft deze sponsortocht €21.240,89 opgebracht. Een deel van de opbrengst zal worden aangewend als startkapitaal voor de restauratie.

Het gerestaureerde monument
Locatie van de Ere graven

Klik hier voor de afzonderlijke pagina van Jan Zandvliet.